Historia Pojazdów Zabytkowych

 

Początek polskiego „ruchu weterańskiego” datuje się na wczesne lata 60-te. Pierwszy pokaz przedwojennych samochodów i motocykli zorganizowano w Krakowie, w 1963r., przy okazji prezentacji mody motoryzacyjnej na stadionie TS Wisła. Wkrótce śladami krakowskich pionierów podążyli pasjonaci ze Śląska. Pod koniec lat 60-tych w Katowicach rozpoczęto organizowanie Międzynarodowych Rajdów Samochodów Weteranów, na które przyjeżdżały pojazdy z Czechosłowacji i NRD. W tyle nie pozostawała także Warszawa, gdzie w ramach Automobilklubu Warszawskiego (obecnie Automobilklub Polski) w 1968r. powstało „Koło Seniorów”. W 1970r. jego członkowie zorganizowali pierwszy Rajd Pojazdów Zabytkowych. Komandorem tej imprezy był jeden z największych autorytetów polskiej motoryzacji - inż. Witold Rychter.

 

W latach 70-tych tworzono coraz więcej sekcji zabytkowych przy regionalnych automobilklubach. W Automobilklubie Krakowskim 15 maja 1973r. powstało Koło Użytkowników Weteranów Szos. W tym samym roku utworzono Sekcję Weteranów Szos przy Automobilklubie Lubelskim, a w Automobilklubie Wielkopolski powstały zręby późniejszej Komisji Pojazdów Zabytkowych, która jest obecnie najliczniejsza w Polsce. Miłośnicy weteranów zwierali szeregi także w Automobilklubie Śląskim, Bydgoskim i Beskidzkim. W Warszawie „Koło Seniorów” w 1975r. zostało przekształcone w „Koło Pojazdów Zabytkowych”.

W 1977r. przy Głównej Komisji Turystyki Zarządu Głównego PZM utworzono Podkomisję Weteranów Szos. W latach 90-tych  została ona przekształcona w Zespół Pojazdów Zabytkowych, którego zadaniem było reprezentowanie i koordynacja działań miłośników pojazdów zabytkowych w Polsce.  Od 1977r. organizowane były Turystyczne Motorowe Mistrzostwa Polski Weteranów Szos pod patronatem PZM, które przekształciły się w obecną formę Mistrzostw Polski Pojazdów Zabytkowych.  Polscy pasjonaci z kolei z powodzeniem brali udział w imprezach w Austrii, RFN, NRD i Czechosłowacji.

Tak jak wszystkie inne dziedziny życia kulturalnego i sportowego w Polsce, "ruch weterański" przygasł w okresie stanu wojennego. Jednak druga połowa lat osiemdziesiątych to ponowny wzrost aktywności tego środowiska.

Przez wiele lat zainteresowanie pojazdami zabytkowymi przytłumione było bardzo ciężką sytuacją ekonomiczną oraz niekorzystnymi uregulowaniami prawnymi. Doprowadziło to nawet do nielegalnego eksportu wielu ciekawych maszyn za granicę Polski. Zaginął ślad po sportowych przedwojennych Bugatti i Austro-Daimlerach, których kilka egzemplarzy zarejestrowanych było w latach 40. Zniknęły Mercedesy 500 i 540K, nie mówiąc już samochodach CWS - symbolu polskiej motoryzacji międzywojennej, który obecnie znamy wyłącznie ze zdjęć. Wiele samochodów zostało zniszczonych przez samych właścicieli, którzy złomowali je, nieświadomi ich wartości, oraz pospolitych wandali, którzy ze szczególnym upodobaniem dewastowali rzadko używane lub wręcz unieruchomione na osiedlowych parkingach stare samochody.

Sytuacja środowiska weterańskiego znacznie poprawiła się  latach 90., kiedy zaczęto importować zabytkowe samochody i motocykle do kraju. Wyjaśniły się przepisy dotyczące rejestracji pojazdów zabytkowych oraz wprowadzone zostały korzystne zasady ubezpieczania odpowiedzialności cywilnej ich posiadaczy. Bardzo duży udział w zmianie tych regulacji prawnych miał Polski Związek Motorowy, a Zespół Pojazdów Zabytkowych - w szczególności. Kamieniem milowym na drodze polskiego "ruchu weterańskiego" w kierunku standardów międzynarodowych było wstąpienie Polskiego Związku Motorowego w 1999 r. do Międzynarodowej Federacji Pojazdów Zabytkowych (Fédération Internationale des Véhicules Anciens - FIVA) - organizacji reprezentującej posiadaczy pojazdów zabytkowych na sennie międzynarodowej, między innymi przed Parlamentem Europejskim.

 W 2003 r. Zespół ds. Pojazdów Zabytkowych zastąpiła Główna Komisja Pojazdów Zabytkowych, zajmująca się popularyzacją tematyki historycznej motoryzacji i koordynująca prace legislacyjne w tej dziedzinie. Rajdy i zloty, organizowane pod auspicjami PZM, nie tylko gromadzą z roku na rok coraz większą ilość uczestników, ale przyciągają także tłumy widzów. Mistrzostwa Polski Pojazdów Zabytkowych liczą już ponad 10 rund i odbywają się w najpiękniejszych miejscach kraju: na Podbeskidziu, Podkarpaciu, Pomorzu, Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, Mazurach. To cykl cieszący się ogromnym uznaniem w międzynarodowym środowisku weterańskim, a aż trzy rundy wpisane są do kalendarza FIVA. W 2012 r. w Krakowie został zorganizowany pierwszy Rajd Polski Historyczny, znakomicie wpisujący się w szereg historycznych edycji rajdów europejskich, takich jak Rallye Monte Carlo Historique. RPH także znalazł się wśród imprez ujętych w kalendarzu FIVA. PZM patronuje również działaniom poszerzającym  świadomość historycznej motoryzacji, propagując i uczestnicząc w takich przedsięwzięciach muzealnych, jak Noc Muzeów czy międzynarodowy Drive It Day. 

Pojazdy zabytkowe: 

Facebook

Patroni medialni Mistrzostw Polski Pojazdów Zabytkowych

 

 

 

 

 

Oficjalny pomiar czasu w Historycznych Rajdach na Regularność

Fédération Internationale des Véhicules Anciens