Historia turystyki motorowej

Turystyka motorowa, czyli uwzględniająca przemieszczanie się osób podróżujących mechanicznymi środkami transportu, jest obecnie niezaprzeczalnie najpopularniejszą formą podróżowania. Od momentu wynalezienia koła ludzie znacznie łatwiej zaczęli się przemieszczać z miejsca na miejsce. Wiele wieków później, dzięki zaprzęgnięciu pracy ognia i tłoka człowiek jeszcze bardziej udoskonalił metody i środki jakimi przemieszcza się na dalekie odległości. Jeszcze później wynalazek i udana próba braci Wright, skrzywiła czasoprzestrzeń naszej świadomości i jeszcze bardziej skróciła dzielące nas odległości. Od zawsze ludzkość posługiwała się w swoich podróżach różnego rodzaju łodziami. Jednak dopiero wynalazek silnika i rozbudowa dróg spowodowała, iż kultury i tradycje zaczęły się mieszać.

Turystyka kwalifikowana – to wspólne określenie rodzajów turystyki takich jak: piesza nizinna, piesza górska oraz narciarska, turystyka kolarska, kajakowa, motorowa i żeglarska, aby wyróżnić tę grupę spośród tradycyjnych rodzajów turystyki. Termin "turystyka kwalifikowana" wywodzi się od: kwalifikacji osobowych, jakie posiąść musi turysta kwalifikowany; kwalifikowania osiągnięć turystycznych dla uzyskania coraz wyższych stopni odznak turystycznych; wyczynu turystycznego – jest porównywana do sportu kwalifikowanego, w którym wyczyn stanowi istotę działalności sportowców wyczynowych.

Turystyka kwalifikowana to najwyższa forma specjalizacji turystycznej. Uprawianie jej wymaga specjalnego przygotowania psychofizycznego, zahartowania na trudy, umiejętności zachowania się w środowisku naturalnym i w obiektach turystycznych, a w niektórych przypadkach potwierdzonej przez właściwe organizacje umiejętności posługiwania się sprzętem turystycznym, głównie lokomocyjnym (samochodem, motocyklem, rowerem, żaglówką, nartami, sprzętem do nurkowania itp.). Turystykę kwalifikowaną uprawiać można indywidualnie i zespołowo, w grupach nieformalnych i zorganizowanych, także w połączeniu z elementami współzawodnictwa.

Turystą kwalifikowanym jest osoba trwale zainteresowana turystyką, uprawiająca ze znawstwem i zamiłowaniem wybrane jej dyscypliny, przestrzegająca społecznych norm zachowania się na szlaku i w obiektach turystycznych, doskonaląca swoją sprawność fizyczną oraz łącząca turystyczną aktywność fizyczną z wszechstronnym poznaniem własnego rejonu, kraju.

Turystyka Motorowa coraz częściej łączy się z innymi dyscyplinami turystyki, wzajemnie się przenikając i doskonale uzupełniając, traktując pojazd samochodowy jako środek transportu sprzętu turystycznego.

W niespełna 18 lat od powstania Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, pierwszej organizacji turystycznej o zabarwieniu wybitnie patriotycznym, datują się początki turystyki motorowej w Polsce. Już w 1897 r. organizowano wycieczki samochodowe. Jednak dopiero w 1907 r. powstaje pierwsza organizacja skupiająca nielicznych jeszcze posiadaczy samochodów. W 1909 r. władze carskie zezwalają na działalność Towarzystwa Automobilistów Królewstwa Polskiego, zatwierdzając statut organizacji społecznej. Członkowie Towarzystwa to elitarna grupa społeczeństwa która mogła sobiepozwolić na posiadanie i utrzymanie samochodu.

Uzyskanie przez Polskę niepodległości umożliwiło rozwój samodzielnego ruchu automobilowego. W miejsce dotychczasowego Towarzystwa jego działacze powołują stowarzyszenie o szerszym, stosownie do nowych warunków, zakresie działania. Zostaje opracowany i w styczniu 1921 roku zatwierdzony statut stowarzyszenia, które otrzymuje nazwę Automobilklub Polski, w ramach którego w 1926 r. powstaje wyspecjalizowana sekcja turystyki motorowej. W roku 1925 Polskie Towarzystwo Tatrzańskie i Polskie Towarzystwo Krajoznawcze oraz Automobilklub Polski organizuje POLSKI TOURING CLUB, który jako członek AIT koncentruje się głównie na działalności turystycznej.  Działalność Polskiego Touring Clubu trwa do 1 września 1959 r.

Niezależnie od działalności turystycznej posiadaczy samochodów, w roku 1927 powstaje Polski Związek Motocyklowy. Dzięki temu, że sprzęt motocyklowy był tańszy i łatwiej dostępny niż samochody, turystyka motocyklowa jest mniej elitarna i rozwija się bardziej dynamicznie niż turystyka samochodowa. Od tego okresu datują się Motocyklowe Turystyczne Mistrzostwa Polski. W 1928 r. powstaje Związek Polskich Towarzystw Turystycznych, do którego przystępuje m.in. Polskie Towarzystwo Tatrzańskie i Polskie Towarzystwo Krajoznawcze. Związek ten istnieje do 1957 r.

Po zakończeniu II wojny światowej organizatorem imprez motorowych staje się Polski Związek Motorowy, zrzeszający poszczególne Automobilkluby i Kluby Motocyklowe. Natomiast PTT i PTK nie zajmują się tą gałęzią turystyki. Powstaje model imprez uwzględniający specyfikę współzawodnictwa, do dziś nadający ton centralnym rajdom i zlotom turystów zmotoryzowanych. Coraz większa ilość walorów krajoznawczych staje się dostępna poprzez tworzenie parkingów czy miejsc wypoczynkowych.

Kwalifikowana turystyka motorowa oraz nawigacja samochodowa stanowią dwie główne dyscypliny sportów popularnych. Polegają na przejechaniu trasy rajdu w warunkach normalnego ruchu drogowego zgodnie ze wskazówkami organizatora i obowiązującym kodyfikatorem (czyli schematycznym opisem trasy z zaznaczonymi charakterystycznymi punktami jak np. skrzyżowanie dróg, budynek). Prawidłowość przejazdu trasy potwierdzana jest przez sędziów, obsługujących punkty kontroli przejazdu (PKP).

Różnica pomiędzy turystyką motorową a nawigacją samochodową tkwi przede wszystkim w szczegółowości i w sposobie opisu trasy oraz w skali trudności rajdu. W turystyce motorowej głównym celem jest promocja zabytków sztuki, architektury i historii danego regionu wśród zmotoryzowanych turystów. Trasa zapisana jest w formie itnierera: strzałkowego, graficznego, literowego, opisowego. Dodatkowo uczestnicy mają możliwość sprawdzenia - odpowiadając na pytania testowe - posiadanych wiadomości z zakresu zasad udzielania pierwszej pomocy oraz znajomości przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym. W nawigacji samochodowej zaś stosuje się bardziej złożone i wyrafinowane formy opisu trasy, które oparte są przede wszystkim na materiałach kartograficznych, znakach topograficznych, piktogramach a także innych formach graficznych zgodnych z obowiązującym Kodyfikatorem.

W obu tych dyscyplinach liczy się spostrzegawczość, szybkość i precyzja. Uczestnicy kształcą swój zmysł orientacji w terenie, umiejętność posługiwania się mapą. Równorzędnym celem turystyczno-nawigacyjnych imprez samochodowych jest działanie na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez m.in. ćwiczenie umiejętności płynnej i bezpiecznej jazdy w trakcie prób sprawności kierowania pojazdem.

Dla osób niesprawnych ruchowo (zwłaszcza dla mających duże problemy z poruszaniem się, w szczególności dla używających wózków inwalidzkich) turystyka motorowa jest jedną z niewielu form aktywności, gdzie mogą realizować się prawie tak samo, jak osoby sprawne. Turystyczna nawigacja samochodowa jest natomiast formą rywalizacji, w której te osoby niepełnosprawne mają dokładnie takie same szanse jak ich zdrowi konkurenci. O zwycięstwie decyduje tu bowiem sprawność intelektualna, a nie fizyczna. Ponadto poznanie zasad "wyczynowej" nawigacji bardzo przydaje się w "zwykłej" turystyce samochodowej (uczy np. biegłego korzystania z map i planów oraz ułatwia samodzielne wyszukiwanie interesujących obiektów i okolic wartych zobaczenia).

Na podstawie materiałów własnych oraz zamieszczonych w internecie opracował Benedykt Chądzyński.

Zobacz także: Rajdy turystyczne i nawigacyjne

Porozumienie o współpracy PZM - PTTK

 

Turystyka: 

News

Komunikat GKT nr 7/2024 - punktacja w rundach NSMP, TMMP, TPP
Główna Komisja Turystyki opublikowała Komunikat nr 7/2024 dotyczący punktaccji... więcej
Szkolenie OSP PZM - Warszawa
Przedstawiamy szczegóły dotyczace Ogólnopolskiego Szkolenia Organizatorów... więcej
Komunikat GKT nr 6/2024 - dofinansowania
Główna Komisja Turystyki opublikowała Komunikat nr 6/2024 dotyczący... więcej
Rajd Pań 2024
Opolskie Stowarzyszenie Automobilistów zaprasza do udziału w I Rundzie... więcej
Rajd "Wielkopolanki za kółkiem"
Zbliża się Dzień Kobiet. Z tej okazji, od prawie 30 lat koledzy zrzeszeni w... więcej
Komunikat GKT nr 5/2024 - osoby rekomendowane.
Główna Komisja Turystyki PZM opublikowała Komunikat nr 5/2024 dotyczący osób... więcej
Szkolenie OSP PZM - Kędzierzyn Koźle
Automobilklub Kędzierzyńsko Kozielski wydał komunikat o przygotowywanym... więcej
Komunikat GKT nr 4/2024 - szkolenie OTC
Główna Komisja Turystyki PZM opublikowała Komunikat nr 4/2024 dotyczący... więcej
Kalendarz GKT na 2024 rok.
W dniu 26 stycznia 2024 roku Prezydium ZG zatwierdziło kalendarz imprez... więcej
Świąteczny Zlot Caravaningowy w Kiskunmajsa
Główna Komisja Turystyki przy współpracy z Jona Thermal w Kiskunmajsa oraz... więcej

Strony

- Archiwum