Polski Związek Motorowy

W listopadzie 1918 roku, po 123 latach niewoli, odrodziła się Niepodległa Polska. Ogrom trudności, przed jakimi stanęła, uwidocznił się już w pierwszych latach jej istnienia. Nowo utworzone państwo nie miało ustalonych granic. Walki o ich kształt trwały kilka lat. Zmagania o przynależność Górnego Śląska do macierzy zostały okupione krwią powstańców. Ostatecznie przedstawiciele zwycięskich mocarstw przyznali Polsce większą jego część. Na przełomie czerwca i lipca 1922 roku oddziały wojska polskiego zajęły tereny przydzielone Rzeczypospolitej, której władze przejęły administrację na przyznanym obszarze. Utworzono województwo śląskie, ze stolicą w Katowicach. Przyznano mu autonomię, czyli wyjątkowe w państwie polskim prawa samorządowe.

Dzięki inicjatywie władz wojewódzkich oraz zaangażowaniu działaczy społecznych szybko postępował proces odradzania się górnośląskiego ruchu sportowego, który odegrał bardzo ważną rolę w procesie integracji narodowej i scalaniu rozbitego przez zaborców społeczeństwa. Zaznaczyć należy, iż po odzyskaniu niepodległości pierwsze polskie towarzystwa sportowe na Górnym Śląsku stanowiły nieliczną grupę. Ruch sportowy posiadał dorobek z tradycjami sięgającymi drugiej połowy XIX wieku, lecz nie ulega wątpliwości, że obszar zdominowany był przez sport niemiecki, dysponujący odpowiednim zapleczem

23 czerwca 1923 roku do Wojewody Antoniego Schultisa wpłynęła propozycja hrabiego Jana Jerzego Oppersdorffa dotycząca powołania organizacji zrzeszającej kierowców. W liście pisanym w języku niemieckim, a wysłanym z Zakopanego, prosił o założenie w Katowicach klubu automobilowego, twierdząc, iż przemawiają za tym względy natury politycznej i militarnej. Wojewoda śląski przychylił się do pomysłu arystokraty. W rezultacie, 13 marca 1924 roku z inicjatywy hrabiego Oppersdorffa, Józefa Gawrycha i Jana Bukowskiego odbyło się w sali Sejmu Śląskiego zebranie przedstawicieli władz cywilnych i wojskowych. Głównym celem spotkania było powołanie organizacji o nazwie Śląski Klub Automobilowy.

29 listopada 1924 roku w Urzędzie Wojewódzkim oraz w katowickim Sądzie Powiatowym złożono stosowną dokumentację, co prawnie potwierdziło powstanie Śląskiego Klubu Automobilowego. Na pierwszym zebraniu konstytucyjnym wybrano prezydium. Prezesem został Konstanty Wolny, a Wiceprezesem Jan Jerzy Oppersdorff. Z czasem egzekutywa została poszerzona o: Zbigniewa Korfantego, Gottliba Klussaka, Tadeusza Czaplę, Gotfryda Zanglla, Emila Trupkego, Józefa Gawrycha oraz Otto Deutscha. Ustalono, iż godłem klubowym będzie orzeł śląski, który, w przeciwieństwie do wizerunku symbolu narodowego, miał lekko rozchylone skrzydła i dumnie podniesioną głowę skierowaną w prawą stronę. Pośrodku tułowia widniały inicjały „ŚlKA”. Odznakę mogli nosić tylko członkowie zwyczajni, którzy mieli możliwość jej przytwierdzania do pojazdów samochodowych oraz łodzi motorowych.

W siedzibie klubu przy Placu Wolności odbywały się wykłady, odczyty, sympozja dotyczące nie tylko sportu samochodowego, ale i szeroko pojętej motoryzacji. Ponadto wyświetlano filmy instruktażowe dla kierowców i stworzono bibliotekę, w której znalazły się także prace z zakresu kartografii.

W 1924 roku klub skupiał 123 osoby. W 1926 roku było ich już 190, by w 1937 roku osiągnąć rekordową liczbę 700 członków. Byli to ludzie pochodzący przede wszystkim z wyższych sfer: arystokracja, wysokiej rangi oficerowie Wojska Polskiego, przedsiębiorcy, urzędnicy państwowi, prawnicy, lekarze. Aby zachować wyjątkową elitarność, każdy z kandydatów poddawany był balotażowi, czyli ocenie komisji balotującej. Zwracała ona szczególną uwagę, aby ubiegający się o przyjęcie nie był karany sądownie. Wnikliwej analizie poddawano zasoby materialne kandy data. Głosowanie odbywało się za pomocą kartek lub gałek, biały kolor oznaczał akceptację, a czarny odrzucenie kandydata. W przypadku pozytywnego zakończenia balotażu, nowo przyjęty otrzymywał status członka zwyczajnego i mógł korzy stać z lokalu klubowego oraz świadczeń oferowanych przez klub. Oprócz członków zwyczajnych do ŚlKA należały osoby o statusie członków nadzwyczajnych i honorowych. Należy podkreślić, iż inteligencja odgrywała dużą rolę na Górnym Śląsku. Miała także największy udział w kształtowaniu się oblicza katowickiego klubu.

Patronat Honorowy nad Jubileuszem objęli:
Wojciech Saługa - Marszałek Województwa Śląskiego
GZM. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Prezydent Miasta Katowice

SPONSOR:
FUCHS OIL PL

Patronat medialny:
TVP3 Katowice
Radio Katowice